Regenwater als duurzame bron voor watergift van groene gevels

Het nieuwe kantoor van wooncorporatie Casade in Kaatsheuvel zet een nieuwe standaard op het gebied van duurzaam bouwen en regenwaterbeheer. In dit project is innovatie gecombineerd met milieubewuste keuzes om een moderne en gezonde werkomgeving te creëren voor de medewerkers van Casade. Naast de verbindende ruimtelijke kwaliteit binnen in het gebouw is éen van de meest opvallende en inspirerende aspecten van dit kantoor de integratie van groene gevels en daktuinen die worden geïrrigeerd met opgevangen regenwater.

Casade zet nieuwe standaard in duurzaam bouwen
Bij het nieuwe kantoor van Casade wordt al het regenwater dat op het gebouw valt, verzameld en benut voor de irrigatie van de groene gevels en de beplanting op en rondom het gebouw. “De hoeveelheid retentie is afgestemd op de behoefte, zodat er geen of zo min mogelijk leidingwater nodig is. We gaan dit monitoren,” licht Jos Mastop, directeur Mastop Totaaltechniek, toe. Marco Matheeuwsen, coördinator financiën en duurzaamheid wooncorporatie Casade, voegt hieraan toe: “Het is onze eis om al het regenwater op gebouw én terrein te benutten op dat eigen terrein. Daarbij hadden we sterk het cascadeprincipe van water voor ogen, waarbij regenwater zoveel mogelijk lokaal wordt opgevangen, hergebruikt en benut in verschillende stappen voordat het eventueel wordt afgevoerd. Dit zorgt voor een efficiënte en duurzame omgang met water.”

Efficiënte irrigatie van groene gevels
Het innovatieve waterbeheer draagt op meerdere manieren bij aan de duurzaamheid van het project. “Gebruik van regenwater in plaats van duur drinkwater is natuurlijk een zeer goede stap vooruit. Tot op heden is leidingwater eigenlijk te goedkoop, maar drinkwatermaatschappijen lopen langzamerhand tegen grenzen aan als het gaat om leverzekerheid,” aldus Jos Mastop. Door regenwater te hergebruiken voor de beplanting wordt ook een belangrijke stap gezet richting efficiënter watergebruik en het verminderen van de milieubelasting. Marco Matheeuwsen benadrukt: “Deze aanpak sluit aan bij onze ambitie om klimaatadaptief en duurzaam te bouwen. We wilden niet alleen technisch een goede oplossing, maar ook bijdragen aan een prettigere woon- en werkomgeving, zowel voor onze medewerkers als de bewoners in de omgeving. De aandacht voor groen past perfect in deze steenachtige omgeving en maakt het geheel leefbaarder.”

Samenwerking als sleutelfactor
“We hebben in eerste instantie meegedaan aan een aanbesteding, maar toen is een andere landschapsarchitect gekozen voor het maken van het ontwerp,” legt Jasperina Venema van Van Helvoirt Groenprojecten uit. “Die bleek echter minder goed thuis in de techniek van de bijzondere daktuinen die we hier hebben gerealiseerd, en daarom zijn wij alsnog in het bouwteam opgenomen met de afspraak dat wij het project ook zelf zouden gaan uitvoeren.”

Deze samenwerking bleek cruciaal voor het succes van het project. Jasperina vervolgt: “De wijze waarop we hier hemelwater hergebruiken om het gehele gebouw te vergroenen is heel vernieuwend en een flinke stap verder dan het bergen van hemelwater op eigen terrein. Hemelwater wordt op meerdere daken opgeslagen in hoge retentiekratten en wordt gebruikt als beregening voor zowel de groene gevels als de daktuinen, begroeiing op de luifelranden en het maaiveld. Daarnaast draagt het groene ontwerp bij aan het stimuleren van de biodiversiteit door nestgelegenheid voor vogels en voedsel voor insecten te creëren.”

Innovatieve oplossingen en uitdagingen
“De manier waarop we hemelwater hebben gebruikt, is nog nieuw en het kostte dus best wat tijd om dat goed uit te engineeren,” vertelt Jasperina. “Het vraagt wel iets extra’s van de dakconstructies en de gevels. Bovendien moest er een irrigatiesysteem ontwikkeld worden dat geschikt was en voldoende zekerheid kon bieden voor de groene gevels. Als regenwater niet voorradig is, schakelt het systeem automatisch over op leidingwater. Door intensief samen te werken met de installateurs in het bouwteam is dit allemaal gelukt.”

Een andere uitdaging was de planning van de aanleg. “De werkzaamheden moesten de bouw volgen, maar hadden ook een eigen planning. Zo konden de groene gevels pas gemonteerd worden als het retentiedak en het irrigatiesysteem klaar waren,” legt Jasperina uit. “Af en toe leverde dit spanningen op, maar uiteindelijk is alles gelukt.”

Gebruik van natuurlijke en herbruikbare materialen
Het kantoor is ontworpen door Casade en Huizenhoog Architecten met duurzaamheid en toekomstbestendigheid als een van de belangrijkste pijlers. Naast de groene gevels zijn er nog tal van andere duurzame maatregelen toegepast. Meer dan de helft van alle materialen die in het gebouw zijn verwerkt, zijn biobased, hergebruikt of herbruikbaar, en de isolatie is van natuurlijk materiaal. Het gebouw heeft een lage energievraag en is bovendien uitgerust met zonnepanelen en een accusysteem met slim energiemanagement om het net te ontlasten, wat bijdraagt aan een lagere CO²-uitstoot en het opwekken van hernieuwbare energie.

Inspiratie voor de Toekomst
“Een groene omgeving is goed voor het welzijn van medewerkers en bezoekers,” zegt Jasperina. “De doelgroep van Casade, huurders met een kleinere portemonnee, en de medewerkers die intensief met deze doelgroep werken, profiteren van een werkomgeving die bijdraagt aan gezondheid en welzijn. Bovendien laat Casade zien dat een woningcorporatie oog heeft voor maatschappelijke issues zoals klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.”

Door slimme technologieën te integreren, laat Casade zien dat groene gevels niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn, maar ook functioneel bijdragen aan duurzaam bouwen. “Dit project is een mooi voorbeeld van hoe nieuwe oplossingen ook in andere projecten toegepast kunnen worden,” Jasperina.

Projectdetails

• Opdrachtgever: Wooncorporatie Casade
• Architect: Huizenhoog Architecten
• Aannemers: Van der Heijden Bouw en Ontwikkeling, Van Helvoirt groenprojecten, Verstappen van Amelsvoort, Van Hees Elektrotechniek en Van de Beeten
• Locatie: Jan de Rooijstraat 43, Kaatsheuvel
• Start bouw: Oktober 2023
• In gebruik genomen: November 2024
• Product: MobiPanel groene gevelsysteem